Топ-5 фэйкаў тыдня ад Weekly Top Fake

Антыфэйк / фактчэк

08 чэрвеня

Фэйкі тыдня: Беларусь і Расея падзялілі ядраваю кнопку, польскія памежнікі здзекуюцца з мігрантаў, краіны «калектыўнага Усходу» аб'ядноўваюцца супраць Захаду

Топ-5 фэйкаў тыдня ад Weekly Top Fake.

А таксама фальшывыя вокладкі еўрапейскіх медыяў і страты галоўнага літоўскага порта праз санкцыі супраць Беларусі. Топ-5 фэйкаў тыдня ад каманды Weekly Top Fake.

Фэйк №1: Беларусь і Расея будуць сумесна вырашаць, ці выкарыстоўваць ядраваю зброю

Дата фэйку: 1.04.2023

Міністры абароны Расеі і Беларусі 25 траўня падпісалі дакументы аб парадку ўтрымання расейскай нестратэгічнай ядравай зброі на беларускай тэрыторыі. У той жа дзень кіраўнік расейскага абароннага ведамства Сяргей Шайгу паведаміў, што прымаць рашэнне аб яго выкарыстанні будзе Масква. Тым самым ён аспрэчыў заяву Аляксандра Лукашэнкі.

«Усё будзе паводле закону і па правілах. Што да кіравання, кантролю і іншае за ядравым узбраеннем, ну ты мяне ведаеш даўно. Бескантрольнай зброі ў Беларусі няма і быць не можа. Таму кіраваць усім тым, што ёсць у Беларусі, будзем мы тут», — сказаў Лукашэнка 31 сакавіка 2023 года. 

На наступны дзень пасля гэтай заявы, 1 красавіка, газета Адміністрацыі прэзідэнта «СБ Беларусь сёння» патлумачыла, што гэтыя словы азначаюць.

«Рашэнне аб выкарыстанні размешчаных у нашай краіне расейскіх спецбоепрыпасаў будзе прымацца сумесна кіраўнікамі Беларусі і Расеі на аснове дамоўленасцяў паміж нашымі краінамі ў сферы абароны нацыянальнай бяспекі. Ключавое слова — "сумесна". Таму любыя інсінуацыі, якія прадстаўляюць Беларусь толькі месцам захоўвання і стартавай пляцоўкай і змяшчаюць цэнтр прыняцця рашэнняў толькі ў Маскву, не адпавядаюць рэчаіснасці», — напісаў аглядальнік газеты Антон Папоў.

Заява міністра абароны Расеі супярэчыць таму, што напісаў аўтар беларускага дзяржаўнага выдання і раней заявіў Лукашэнка. 

Нагадаем, што да 1 ліпеня на тэрыторыі Беларусі павінна быць падрыхтаванае спецыяльнае сховішча для тактычнай ядравай зброі, а з красавіка беларускія лётчыкі вучацца пілатаваць самалёты, здольныя несці ядравыя зарады.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Фэйк №2: 160 краін «калектыўнага Усходу» аб'ядноўваюцца супраць Захаду

Дата фэйку: 26.05.2023

У Хірасіме прайшоў саміт «Вялікай сямёркі», а ў Маскве на Еўразійскі эканамічны форум сабраліся саюзнікі Расеі. На гэтым фоне палітолаг Пётр Пятроўскі ў «Клубе рэдактараў» на канале «Беларусь-1» налічыў больш за паўтары сотні краін, якія стаміліся ад аднапалярнай светабудовы і гатовыя аб'яднацца супраць Захаду: 

«Прэзідэнт Беларусі прапанаваў выдатную формулу таго, што называецца “калектыўны Усход” — ЕАЭС, плюс ШАС, плюс БРЫКС. Гэта тыя 160 краін па-за Захадам, якія стаміліся ад каланізатарскай дыскрымінацыйнай палітыкі аднапалярнага свету Захаду і хочуць мець існаванне... суверэнную, шматпалярную і больш справядлівую светабудову».

Як Пятроўскі налічыў 160 краін «калектыўнага Усходу», незразумела. У склад ЕАЭС уваходзяць пяць краін: Арменія, Беларусь, Казахстан, Кыргызстан і Расея. У Шанхайскую арганізацыю супрацы (ШАС) акрамя Расеі, Казахстану і Кыргызстану ўваходзяць яшчэ Узбекістан, Таджыкістан, Індыя, Пакістан і Кітай. Гэта значыць яшчэ плюс 5 краін. БРЫКС — гэта яшчэ пяць краін. Сярод іх — Расея і Кітай, а таксама ПАР, Бразілія і Індыя. Разам: ЕАЭС, ШАС і БРЫКС — усяго 13 краін «калектыўнага Усходу».

На дадзены момант аб жаданні ўступіць у БРЫКС заявілі яшчэ 12 краін, а ў ШАС — 10. Нават калі «калектыўны Усход» павялічыцца на два дзясяткі дзяржаў, ён усё роўна не дасягне 160 дзяржаў, пра якія казаў Пятроўскі.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Фэйк №3: Клайпедскі порт кампенсаваў страты ад спынення транзіту беларускага калію

Дата фэйку: 26.05.2023

Еўразвяз не прыняў 11-ы пакет санкцый супраць Беларусі і Расеі, а Павел Латушка заявіў, што некаторыя краіны ЕЗ лабіююць адмену абмежаванняў супраць «Беларуськалію».

Палітычны аглядальнік Арцём Шрайбман у інтэрв'ю «Еўрарадыё», ацэньваючы такую верагоднасць, заявіў, што Клайпедскі порт пасля страты буйнога беларускага кліента ўжо кампенсаваў страты: 

«Літва, здаецца, стаіць больш прынцыпова. У Літве Клайпедскі порт змог выйсці на дакрызісныя паказнікі. Нават без беларускага калію, чаго амаль ніхто не чакаў».

Праверым, ці так гэта насамрэч. З лютага мінулага года дзяржаўнае прадпрыемства «Літоўскія чыгункі» скасавала дамову з «Беларуськаліем» на перавозку ўгнаенняў. З таго часу Клайпедскі порт перастаў грузіць беларускі калій. Паводле дадзеных на сайце порта аб яго працы за мінулы год, грузаабарот скараціўся на 20%.

Порт пераключыўся з угнаенняў на кантэйнерныя перавозкі. У выніку даходы ўпалі на 10% — з 66 млн да 60 млн еўра.

Гэта значыць, літоўцы свае эканамічныя страты цалкам не кампенсавалі. Але працягваюць настойваць на санкцыях.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Фэйк №4: Еўрапейскія медыі прадракаюць правал украінскаму контрнаступу

Дата фэйку: 24.05.2023

Уладзімір Зяленскі наведаў саміт Еўрапейскай палітычнай супольнасці, які прайшоў 1 чэрвеня ў Малдове. У той жа дзень расейскі тэлеграм-канал «Панамар» апублікаваў нібыта чэрвеньскую вокладку нямецкага сатырычнага часопісу Eulenspiegel з загалоўкам «Украіна працягвае адусюль збіраць грошы на сваё самагубства».

Аднак на сайце выдання такой вокладкі няма. Зняпраўдзілі яе існаванне і ў рэдакцыі часопісу. Вось што Eulenspiegel адказаў на запыт БРЦ:

«Дзякуй, што ўказалі на гэта! Зразумела, мы не маем ніякага дачынення да гэтага зашыфраванага трызнення».

Акрамя таго, носьбіты нямецкай мовы адзначаюць, што на фэйкавай вокладцы слова «weiter» (далей) стаіць напрыканцы сказа, а павінна быць у сярэдзіне.

Раней тэлеграм-канал «Панамар» размясціў яшчэ адну падробленую вокладку — французскага штотыднёвага выдання Courrier International.

«Абяцанае Уладзімірам Зяленскім контрнаступленне пад пагрозай…

Як страта Бахмуту паўплывае на ход канфлікту», — напісана на ёй.

Гэты пост (на скрыншоце вышэй) быў апублікаваны ў тэлеграм-канале 24 траўня. На вокладцы бачны нумар выпуску — 1700. Аднак на сайце выдання ён з'явіўся толькі 31 траўня. Сапраўдная вокладка прысвечаная не УСУ і іх галоўнакамандуючаму Валерыю Залужнаму, а ўспадкоўванню, і выглядае так:

БРЦ звярнуў увагу і на штрыхкоды. На арыгінальным выпуску, гэтым і рэшце, прастаўлены 5-значны код, а на фэйкавай вокладцы — 6-значны.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Тэмы

Фэйк №5: Польскія памежнікі крыўдзяць мігрантаў на мяжы

Дата фэйку: 30.05.2023 

Польшча заяўляе, што на беларуска-польскай мяжы зноў расце колькасць мігрантаў, якія спрабуюць незаконна трапіць у краіну. Толькі за першыя пяць месяцаў сёлета памежнікі зафіксавалі 10 тысячаў такіх спроб. А тэлеграм-канал «ЖС прэміум» распавёў пра іншаземцаў, якіх крыўдзяць польскія памежнікі:

«Польская гуманітарная арганізацыя Grupa Granica, якая займаецца дапамогай уцекачам, распавяла пра сітуацыю на мяжы, дзе ўжо некалькі дзён жывуць 11 дзяцей і 13 дарослых з Сірыі і Іраку. Уцекачы спрабуюць прарвацца ў Еўропу — Еўропа ў асобе злых польскіх памежнікаў іх не прапускае».

Grupa Granica сапраўды паведамляе ў фэйсбуку, што сірыйцы і іракцы з дзецьмі апынуліся ў пастцы на мяжы. Аднак апісвае сітуацыю інакш. Польскія памежнікі не пускаюць мігрантаў на тэрыторыю Польшчы, а беларускія пагражаюць спусціць на іх сабакаў. 

«Сёння беларуская служба прыгразіла ім, што калі яны не пяройдуць на тэрыторыю Польшчы, іх пакусаюць сабакі. У якасці доказу яны прывялі ў групу кангалезскую жанчыну, якую ўжо пакусалі сабакі беларускіх памежнікаў. Група з 25 чалавек апынулася ў пастцы», — гаворыцца ў паведамленні арганізацыі.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Тэмы

Іншыя Антыфэйкі / фактчэкі

Фэйкі тыдня: эпідэмія дзіўных смерцяў афіцэраў НАТА і першы польскі канцлагер у Беларусі

Антыфэйк / фактчэк

Фэйкі тыдня: эпідэмія дзіўных смерцяў афіцэраў НАТА і першы польскі канцлагер у Беларусі

А таксама — беларусы перасталі ганьбіць уладу, расейцы пабілі рэкорд па колькасці шэнгенскіх віз, польскія вайскоўцы будуюць лецішча міністру. Топ-5 фэйкаў тыдня...

14/09 Чытаць
Фэйкі тыдня: Берлін бралі пад чырвона-зялёным сцягам, а ва Украіне легалізавалі парнаграфію, сутэнёрства і прастытуцыю

Антыфэйк / фактчэк

Фэйкі тыдня: Берлін бралі пад чырвона-зялёным сцягам, а ва Украіне легалізавалі парнаграфію, сутэнёрства і прастытуцыю

А таксама — Польшча ўзяла крэдыт, роўны гадавому ВУП, беларусы не ездзяць у Літву і Латвію, на «Беларусь 1» знайшлі пацверджанне ўкраінскага нацызму. Топ-5 фэйкаў...

07/09 Чытаць
Фэйкі тыдня: ва Украіне загінулі 10 тысяч палякаў, у Канадзе немаўлятам мяняюць пол

Антыфэйк / фактчэк

Фэйкі тыдня: ва Украіне загінулі 10 тысяч палякаў, у Канадзе немаўлятам мяняюць пол

А таксама — відэа Парашэнкі з аўтаматам у акопах пад Бахмутам, пашпарт расейца з фразай «Слава Украіне» і адмова амерыканскага лекара лячыць хлопчыка-ката. Топ-5...

31/08 Чытаць