Пост пра ўкраінскіх палонных, якія не жадаюць вяртацца дадому, у тэлеграм-канале «ЖС Premium» з'явіўся 22 кастрычніка 2024 года.
«Зрада! Амерыканскі інстытут вывучэння вайны зрабіў нечаканае адкрыццё: 70% украінскіх вайскоўцаў, якія трапілі ў расейскі палон, адмаўляюцца ад уключэння ў абменныя спісы», — напісалі аўтары каналу.
У відэароліку, аўтарства якога прыпісалі амерыканскаму Інстытуту вывучэння вайны (Institute for the Study of War, ISW), бачныя кадры з украінскімі вайскоўцамі. У ім няма гуку. Цытата, аўтарам якой паказаны эксперт Інстытуту Дэвід Петрэўс, дадзена цітрамі без голасу.
Каманда WTF знайшла тры факты, якія сведчаць, што гэта відэа фальшывае. Па-першае, роліку няма на сайце і ў сацсетках (Х, фэйсбук) Інстытуту вывучэння вайны. Паведамленні, што ўкраінскія палонныя адмаўляюцца ад абмену, мы таксама не знайшлі.
Па-другое, апублікаванае «ЖС Premium» відэа адрозніваецца ад тых, што размяшчае на сваім ютуб-канале ISW. У іх іншае афармленне, шрыфт і, як правіла, прысутнічае эксперт, які кажа голасам.
Па-трэцяе, аўтары роліку сказілі цытату, паказаную ў ім. Кадры з экспертам Інстытуту вывучэння вайны генералам Дэвідам Петрэўсам суправаджаюцца тытрамі са словамі «Мы ўсё часцей сутыкаемся з нежаданнем палонных з УСУ вяртацца ва Украіну».
Насамрэч гэта ўрывак каментара Петрэўса ад 18 кастрычніка 2024 года амерыканскаму кабельнаму тэлеканалу NewsNation. Казаў ён тады пра сітуацыю на Блізкім Усходзе, а не пра ўкраінцаў.
Каб канчаткова пераканацца, што гэтае відэа — фэйк, мы накіравалі запыт у Інстытут вывучэння вайны. У арганізацыі адказалі:
«Нам вядома пра відэаролікі, знятыя трэцімі асобамі, якія распаўсюджваюцца ў сацыяльных сетках, выдаючы сябе за IW. <...> Гэтыя відэаролікі не былі створаны ISW і не адлюстроўваюць погляды ці ацэнкі ISW або погляды ці ацэнкі аналітыкаў, якіх яны нібыта цытуюць».
